Het is september 2020. Deze maand organiseren we 10 ontwerpbijeenkomsten in het Tuinhuis van de Tolhuistuin in Amsterdam Noord. Iedere avond treft een nieuwe groep van ongeveer acht à tien personen elkaar.
Het doel van de bijeenkomsten: eerste ontwerpprincipes verkennen en verzamelen aan de hand waarvan we € 40.000 gaan verdelen over vijf mensen die gedurende acht maanden € 1.000 per maand ontvangen.
Van de 87 deelnemers aan de bijeenkomsten, hebben 70 mensen de startopdracht gemaakt en al hun antwoorden aan ons teruggestuurd. Als voorbereiding is aan de deelnemers gevraagd om iets mee te nemen van waarde, maar wat bijna niets kost.
Kennismaking
Bij binnenkomst in het Tuinhuis krijgt iedereen een envelop overhandigd. Op basis van hun antwoorden op de startopdracht, is voor iedereen een gedicht op maat geschreven op basis van hun eigen bio. Bij de kennismakingsronde opent iedereen een voor een de enveloppe en leest het gedicht als kennismaking voor. Hun eigen woorden komen tevoorschijn, in een nieuw jasje.
Mensen schieten in de lach. Mensen raken geëmotioneerd. Iedere avond zorgt dit begin voor een verbinding in de groep. Het is de vruchtbare grond waarop stevige gesprekken over rechtvaardigheid en verantwoordelijkheid gevoerd kunnen worden.
Voorbeelden van de gedichten op maat:
“De mens die samenwoont met een huisgenoot. Die een master sociologie heeft gedaan en voor een kennisinstituut werkt, waarvoor ze zichzelf eigenlijk te jong vindt. Die kortgeleden bang was voor sociale gebeurtenissen, omdat ze zichzelf niet mooi genoeg vond. Die groeiend ontevreden is over plichten en posities, die vindt dat ‘dit’ echt wel beter kan. Die graag wil werken en bijdragen, maar niet als schuldvereffening voor geld. Die schandalig veel geluk heeft in dit leven, en die dit geluk graag deelt door aardig te zijn. De mens die behoefte heeft aan avontuur en directe verbinding”.
“De mens die samenwoont in een benedenhuis in Rotterdam, inmiddels zonder zijn volwassen zonen. Die is Genezen van kanker; onlangs geconfronteerd met ernstig hartfalen. die veel medische beslommeringen heeft. Die grootvader is geworden en zoveel mogelijk wekelijks oppast. Die het actieve, fysieke aspect van zijn werk op een lager pitje moet zetten. Die zich nu meer bezighoudt met de ontwikkeling van ideeën en de aansturing van anderen. Die hoopt daarin zijn creativiteit te kunnen blijven behouden, tot de dood erop volgt. Die een huis heeft, een vakantiehuisje, 2 auto’s, en veel muziekinstrumenten. De mens met een belastbaar inkomen van ± € 40.000,- waarvan € 1.600 naar goede doelen gaat”.
Na de kennismakingsronde starten we een gesprek in duo’s aan de hand van de volgende opdracht:
Uitleg Opdracht (5 min)
Vorm een duo en neem samen de analyses van de antwoorden door. Kijk of je aan de hand van deze analyses, of gebaseerd op eigen verwachtingen en/of dromen 2 uitgangspunten voor Collectief Kapitaal kunt formuleren die je straks aan de groep wilt voorleggen. Bijvoorbeeld wat betreft het bestaansminimum dat je als uitgangspunt wilt nemen of het gewenste resultaat van dit project?
Kijk ook of je aan de hand van de analyses inhoud/reacties bepaalde uitgangspunten juist liever niet meeneemt.
Levendige gesprekken
Daarna barst de groepsdiscussie los. We maakten als verslag illustraties van de avonden, bekijk ze in archiefstukken onderaan dit verhaal.
Tot slot kiest de groep twee uitgangspunten en legt deze vast. Iedere nieuwe groep krijgt ook de uitgangspunten van de vorige groepen te zien. Zo is er niet alleen een gesprek tussen de mensen die aanwezig zijn op de avond zelf, maar vormt zich een echo van alle gesprekken die door de beweging heen trekt. Groepen die de uitgangspunten van de voorgaande avond al willen vetoën. Groepen die door elkaars ideeën verrast raken.
Waar iedereen enthousiast van werd, was de schatkist. De versierde kist was het resultaat van de inzet van de jongste garde van collectief kapitaal; de crèche waar de dochter van Denise op zit. Ogenschijnlijk ‘waardeloze’ dingen, veertjes, dopjes en schelpen; krijgen in de ogen van de dreumesen en peuters nieuwe betekenis.
Deze fraaie schatkist staat aan het einde van de avond centraal. Alle deelnemers van de avond halen er iets uit én leggen hun eigen meegebrachte ‘object’ in ruil daarvoor terug. Veel van deze items hebben de leden nog steeds. Als talisman in een tas, of op hun nachtkastje.
De opbrengst na tien ontwerpbijeenkomst-avonden bestaat verder uit een lijst met 20 uitgangspunten. En heeel heeel veel stof tot nadenken.