Het is 7 september 2021. Na meer dan 18 maanden praten, ontwerpen, uitzoeken, flyeren, nog meer praten, nog meer uitzoeken, ontmoeten vanavond elf mensen uit het collectief elkaar voor het eerst.
De reis begint
Vijf mensen uit deze groep van elf zijn in de voorgaande weken gebeld door mede Amsterdammers met het nieuws dat ze zijn ingeloot. Zij krijgen acht maanden lang iedere maand een schenking. Tranen van blijdschap, stilte van ongeloof, onrust: alles kwam voorbij in die telefoontjes. Vanavond zien we voor het eerst elkaars gezichten. Marina, Jaswina, Dean, Pepijn, Elisa, Denise, Shasha, Keimpe, Sandra, Sarah en Imany of beginnen vanavond aan een bijzondere reis.
Iedereen is ter voorbereiding op deze avond gevraagd een object mee te nemen. Iets dat typisch ‘jou’ is, of een verhaal vertelt over jouw leven dat je graag wilt vertellen bij de kennismaking. En er is taart. Want deze ontmoeting is een feest waard.
Reisgenoot
Vanavond worden ook de buddies gevormd. Duo’s die de komende acht maanden met elkaar optrekken. Samen voeren zij het onderzoek uit. Een gezamenlijk onderzoek naar hoe meedoen aan Collectief Kapitaal van invloed is op hoe je naar jezelf kijkt, naar de wereld, naar jouw ‘buddy’. In het proces verandert de term buddy in reisgenoot.
We onderzoeken hoe vertrouwen, waardigheid en autonomie opnieuw betekenis krijgen.
En hoe de ervaring van deze concepten verband houdt met een ervaring van bestaanszekerheid.
Wat is succes
Gedurende de avond worden er over en weer veel vragen gesteld. Zo komt de vraag ter tafel wanneer ‘wij’ (mensen die financieel kapitaal hebben gedeeld) Collectief Kapitaal een succes vinden. Is het een succes als ‘wij’ de mensen die de schenking ontvangen erop vooruit gaan? Als onze bestaanszekerheid toeneemt?
Hierop antwoord Denise Harleman: “Ik heb geen idee wanneer Collectief Kapitaal een succes is. Ik weet niet waar ik succes aan moet ‘meten’. Of misschien ben ik te bang om te zeggen dat ik dat nu al vind. Bestaanszekerheid is iets dat ons als samenleving aangaat. Het succes van Collectief Kapitaal kan niet de verantwoordelijkheid gemaakt worden van individuen. Dus dat is niet mijn idee van succes. Misschien hebben we over een aantal maanden samen wel een antwoord?”.
En hoewel het antwoord niet ‘af’ is, is het voor dat moment wel genoeg.
Onderdeel van het gesprek over wat succes is, komt ook ter sprake, dat er ooit een idee was om Collectief Kapitaal volledig anoniem te organiseren. Mensen die bijvoorbeeld financieel kapitaal inleggen en mensen die financieel kapitaal ontvangen die elkaar niet hoeven te zien. Niet hoeven te spreken. Om daarmee de goedbedoelde adviezen, de dominante zorgzaamheid die geen ruimte openlaat voor de ander, medelijden, (on)bewuste neigingen tot controle te voorkomen.
Deelnemer Shasha moet hierom lachen. “Anonimiteit is verre van een oplossing voor dit probleem. Juist de verschillen aankijken is belangrijk. Juist dat gesprek met elkaar voeren. Bovendien: hoezo dachten jullie niet dat wij ook waarde toe te voegen hebben aan Collectief Kapitaal?”.
Gedeelde inzichten
Volledige anonimiteit kozen we niet. Wel bieden we de keuzemogelijkheid om anoniem een schenking te ontvangen en niet actief onderdeel te zijn van het Collectief. Tot nu toe heeft nog niemand daarvoor gekozen.
Deze avond was de eerste in een reeks van samenkomsten. Avonden waarin we het leven vierden en deelden met elkaar. Waar ruimte was om alle thema’s, ook de pijnlijke te bespreken. Waarin pijnlijke thema’s op tafel konden komen. En waarin we ook het leven vierden en deelden met elkaar.
Zonder dat we het toen wisten, staat deze avond ook symbool voor het besef dat de transitie naar een gelijkwaardige en liefdevolle samenleving start met het bouwen van ruimtes. Een plek waarin levens - die soms pijnlijk verschillend zijn - elkaar kunnen raken.
Dát is relationeel activisme. Alleen noemden we dat toen nog niet zo.
Een briefwisseling over de reis tussen Shasha en Denise
De brief aan Denise
De brief aan Shasha