Het is mei 2023. Het aantal mensen dat zich aansluit bij de beweging blijft groeien. Maar de verwachtingen van de nieuwe leden over Collectief Kapitaal komen soms niet overeen met wat we echt doen. Daarom is er in de afgelopen weken druk geschreven aan een brontekst. We zetten op papier, waarom we bestaan en waarin we geloven. Dit noemen we onze brontekst.
Het schrijven van deze brontekst is een manier om de ‘oude’ visie van Collectief Kapitaal, en alles wat we in de tussentijd hebben geleerd, met elkaar in verbinding te brengen. Om onze eigen verandering te markeren. Om gedeelde grond te maken tussen toen en waar we nu staan.
Wij zijn een beweging van verandering, die zelf ook verandert. Een veranderlijke praktijk. Door alle nieuwe mensen die zich wekelijks bij ons voegen. Door alle ervaringen die we opdoen in de buurten waar we actief zijn. Door nieuwe kennis die we aangereikt krijgen.
Onze visie evolueert, we leggen andere accenten.
Onderzoek naar solidariteit
In 2020 zijn we gestart met een collectief onderzoek naar de waarde van solidariteit. Er volgde een verkenning. Samen met 100 mensen werd een actie ontworpen, die volgens de deelnemers recht deed aan het begrip en de reikwijdte van het woord.
Als je geld gaat herverdelen door als collectief financiële armslag te creëren voor iemand; hoe verdeel je dat geld? Wie komt in aanmerking, waarom en hoe toets je dat? In het proces ontstonden talloze vervolgvragen, die uiteindelijk hebben geleid tot de parameters van loting, geen controle en geen doelgroep. Zo ontstond een praktijk van onderzoeken door het te doen.
Vooral uit deze beginperiode komt het idee van Collectief Kapitaal als 'basisinkomen'-project, als ‘geld-weggeef-initiatief.’ Voor ons was dat toen al geen volledige beschrijving van onze intenties en acties.
Bouwen aan relaties
Gaandeweg hebben we in onze visie regelmatig het onderwerp ‘helpen’ aan de kaak gesteld. Omdat helpen vaak in een context wordt gebruikt waarin er van tevoren al uitgegaan wordt van een ‘hulpvaardig’ en ‘hulpbehoevend’ mens. Terwijl: wij hebben gezien dat er een continuüm is, waarin het per situatie verschilt wie wie helpt. En zo diepten we in gesprek ook de noodzaak van gelijkwaardigheid uit in onze praktijk. Het accent van onze activiteiten kwam steeds vaker te liggen op het bouwen van relaties. Om vanuit die verbinding de verschillende opvattingen tussen mensen bloot te leggen.
Het onderzoek naar de betekenis van solidariteit waarmee we startten, leidde naar het vraagstuk van vertrouwen. Welke onbekende geef jij geld? Waarom geeft een onbekende aan mij geld? Zonder tegenprestatie, rente of verwachtingen? En zijn we elkaars gelijken als de ene geeft en de ander ontvangt? Alle gesprekken en inzichten hebben tot het besef geleid dat liefde hieraan ten grondslag ligt. Uit liefde handelen, daarin vinden we elkaar als gelijken. Dit inzicht is nu uitgegroeid tot het begrip liefdevol samenleven; de basis voor bestaanszekerheid voor allen.
En al die verdiepingsslagen hebben ook geleid tot een - deels - andere praktijk dan in 2020.
Die ene actie waar we ooit mee starten, is nu opgenomen in een bredere praktijk met verschillende acties. In verschillende steden.
Het is spannend om een beweging te zijn, die ontwikkelt en groeit. Met een ledenbestand van mensen die allemaal in een ander tijdperk van Collectief Kapitaal zijn ingestapt. Ontwikkeling en leren betekent soms ook afscheid nemen. Omdat je uit elkaar bent gegroeid.
Het is spannend om een organisatie te zijn die via de media ook haar geluid laat horen. Een geluid van twee jaar geleden is wezenlijk anders dan vandaag. En toch blijven die artikelen van twee jaar geleden onderdeel van de beeldvorming van onze beweging. Hoe contextualiseer je je eigen groeiproces zorgvuldig?
En zijn ook dingen onveranderd gebleven. Ook dat is spannend. We zijn en zullen altijd een collectieve beweging blijven. Een beweging die streeft naar een waardig en stabiel bestaan voor allen. Een beweging die tornt aan bestaande structuren, machten en verwachtingen. Geworteld in de volle overtuiging dat ons denken de wereld vormt. Dat de huidige structuren voortkomen uit onze onderliggende opvattingen en waarden werkt Collectief Kapitaal aan systeemverandering van binnenuit. Dat zal nooit veranderen.